افسردگی چیست؟

نویسند: سحر مهرابی

اکثر انسان ها گاهی اوقات احساس غم و رخوت می کنند و به هیچ کار و فعالیتی رغبت ندارند . بروز نشانه های افسردگی در واقع پاسخ طبیعی آدم به فشار های متععد زندگی است . عدم موفقیت در تحصیل یا کار , از دست دادن عزیزان , بیماری و پیری از موقعیت هایی هستند که اغلب موجب بروز افسردگی می شوند.
افسردگی به عنوان اختلالی خلقی ( پایین آمدن یا بالا رفتن خلق به صورت نابهنجار) شناخته می شود اما چهار مجموعه یا نشانه و علامت در آن وجود دارد که به جز نشانه های تغییر خلق, نشانه هایی در زمینه های شناختی( تغییر در ادراک فرد),انگیزشی و جسمی نیز در افراد مبتلا به افسردگی دیده می شود .
غم و اندوه و شاد نبودن از جمله ناگوارترین نشانه های افسردگی هستند, شخص نا امید و غمگین می شود , غالبا به گریه می افتد و ممکن است افکار خودکشی بر او مسلط شوند . علاوه بر آن از نشانه های دیگر افسردگی می توان به بی اشتهایی , بی خوابی, خستگی , نداشتن علاقه به انجام کارهایی که پیش تر از آنها لذت می برده , از دست دادن انگیزه برای شروع کارها , دور شدن از دوستان و جمع های خانوادگی و از دست دادن علاقه و محیت به دیگر افراد, اشاره کرد.
افسردگی های شدید ممکن است بسیار طولانی شود و طی سالیان به اختلالی مزمن و خطرناک تبدیل شود , برای درمان این اختلال راهبرد های بسیاری وجود دارد که از میان آنها می توان به روان درمانی, روانکاوی, شناخت درمانی, دارو درمانی و گروه درمانی اشاره کرد

درمان افسردگی:

روان درمانی:

منظور از روان درمانی , درمان اختلال های روانی به کمک تدابیر روانشناختی است . این نوع از درمان شیوه های درمانی گوناگون را در بر می گیرد که هدف همه ی آنها یاری رساندن به فرد افسرده در این چهارچوب است که بتوانند رفتارها , اندیشه ها و هیجان هایش را طوری تغییر دهد که برای کنار آمدن با فشار روانی و مردم شیوه های کارساز تری به کار ببرد. گرچه روان درمانی , روش های متفاوتی برای درمان افسردگی دارد اما بیشتر آنها در زمینه های بنیادی مشترک هستند . در تمامی روش های روان درمانی رابطه ای یاورانه میان درمانجو و درمانگر وجود دارد . درمانگر همدردی و تفاهم به میان می آورد , اعتماد درمانجو را کسب می کند و به او کمک می کند تا شیوه های کارآمد تری برای حل مشکلات خود پیدا کند

دارو درمانی :

دارو های ضد افسردگی, تثبیت کننده ی خلق و ضد روانپریشی در درمان اختلالات افسردگی مورد استفاده قرار می گیرد . برای بیماران نسبتا تا شدیدا افسرده درمان دارویی ارجحیت اول را دارد. سکس از داروهای ضد افسردگی استاندارد ایمی پرامین است .نوعی داروی ضد افسردگی سه حلقه ای که در کاهش نشانگان افسردگی اثر دارد اما متاسفانه دارو های سه حلقه ای برای برخی از افراد عوارض جانبی ناخوشایندی همانند افزایش وزن, خشکی دهان , یبوست و کژکاری جنسی را به همراه دارد. به همین خاطر پزشکان از یکی از دارو های ضد افسردگی از طبقه ی بازدارنده ی باز جذب سروتونین(SSRI)( هورمون شادی آوری که در بدن افراد افسرده کمتر ترشح می شود یا گیرنده ی آن وجود ندارد) استفاده می کنند . این داروها عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای سه حلقه ای دارند و بیماران آنها را بهتر تحمل می کنند. عوارض جانبی عمده ی SSRI ها شامل مشکلاتی در ارگاسم, بیخوابی, بی قراری جسمانی, ناراحتی معدی_ روده ای و کاهش علاقه به فعالیت جنسی است. ونلافاکسین دردرمان افسردگی شدید یا مزمن از SSRI ها بهتر عمل می کنند و عوارض جانبی مانند آنها دارند . همچنین بوپروپیون ها در درمان افسردگی به کار می روند و عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای ذکر شده دارند . این دارو ها به خاطر تاثیر فعال کننده ای که دارند برای افسردگی هایی که کاهش وزن قابل ملاحظه, فقدان انرژی و پرخوابی در آنها روی می دهد , بسیار مناسب است.
در حال حاضر لیتیوم درمانی به عنوان تثبیت کننده ی خلق در درمان دوره های افسردگی وسیعا مورد استفاده قرار می گیرد . لیتیو درمانی در برخی بیماران عوارض ناخوشایندی مانند رخوت , کندی شناختی, افزایش وزن , کاهش هماهنگی حرکتی و مشکلات معدی_روده ای دارد .
بیماران افسرده که علائم روان پریشی مثل هذیان و توهم نشان می دهند می توانند با دارو های ضد روان پریشی مثل کلرپرومازین و هالوپریدال , همراه با داروهای ضد افسردگی یا تثبیت کننده ی خلق تحت درمان قرار می گیرند

درمان شناختی-رفتاری(CBT):

درمان شناختی – رفتاری اصطلاحی است کلی برای روش های درمانی مبتنی بر فنون شکل دهی رفتار و همچنین رویه ای برای تغییر باورهای غیر منطقی. در این روش درمانگر می کوشد از طریق آموزش دادن راه های اثر بخش تر تعبیر و تفسیر و تفکر درباره ی تجربه های شخصی به درمتنجو یاری دهد بر واکنش های هیجانی افسردگی خود غلبه کند.( همانند زیاد خندیدن, پرخاشگری, گریه های بی دلیل و…)
در این روش که معمولا 10 تا 20 جلسه به طول می انجامد به جای موضوعات علیتی که در گذشته ریشه دارند روی مشکلات زمان حال تمرکز می کند . به فرد مبتلا به افسردگی آموزش داده می شود عقاید منفی خود را به طور منظم ارزیابی کند .همچنین به آنها آموزش داده می شود تحریف های ذهنی ( اشتباه و منفی فکر کردن راجع به موضوع) خود را در پردازش اطلاعات تشخیص داده و اصلاح کنند

برای دریافت مشاوره ۱ساعته همین حالا کلیک کنید

برای دریافت مشاوره ۵ساعته همین حالا کلیک کنید

برای دریافت مشاوره ۹ساعته همین حالا کلیک کنید

روانکاوی:

فرض اصلی در شیوه های درمانی مبتنی بر روانکاوی این است که تا وقتی شخص شناخت کاملی از زیربنای ناهشیار افسردگی پیدا نکند( همانند رابطه اولیه اش با والدین و خواهر و برادر ها), نمی تواند اختلالش را درمان کند .هدف روانکاوی این است که فرد تعارض های ناهشیار را (هیجان ها و انگیزه های سرکوب شده) به حیطه ی هشیاری بیاورد و آنها به گونه ای معقول تر حل کند . تداعی آزاد, تحلیل رویا و انتقال از روش هایی هستند که روان درمانگران برای بازیابی تعارض های ناهشیار از آنها استفاده می کنند .

گروه درمانی:

بسیاری از اختلال های هیجانی در واقع مشکلاتی است که فرد در ارتباط با دیگران دارد ؛مانند احساس انزوا, طرد , تنهایی و ناتوانی از ایجاد رابطه های با معنا . گروه درمانی شرایطی را فراهم میکند تا درمانجو مشکلات خود را در حضور دیگران حل کند, واکنش دیگران به رفتار خود را ببیند و هنگامی که شیوه های پاسخدهی وی رضایتبخش نیست روش های تازه ای در پیش بگیرد . گروه درمانی قالبا به صورت مکمل درمان انفرادی به کار می رود . در نشست های گروه درمانی معمولا درمانگر در حاشیه می نشیند تا اعضای گروه به مباحثه بنشینند , رفتار یکدیگر را تفسیر کنند و درباره ی مشکلات خود و دیگران گفتگو کنند .
گروه درمانی نسبت به درمان انفرادی چندین مزایا دارد . از آنجا که درمانگر در مدت زمان واحد می تواند به چند نفر یاری دهد از توانمندی های او بهره برداری می شود . مزیت دیگر این است که فرد همزمان با دیدن درگیر بودن دیگران با مشکلاتی مشابه یا پیچیده تر از مشکلات خود آرام گرفته و دلگرم می شود .علاوه بر آن از مشاهده ی رفتار دیگران نیز می تواند چیزهایی یاد بگیرد .

روش های کاهش دادن عوارض درمان های افسردگی :

با توجه به مزیت های درمان انفرادی و گروهی, درمانگر بهتر است ابتدا با استفاده از تکنیک های مختلف روان درمانی و درمان های شناختی-رفتاری به ریشه یابی مشکلات درمانجو بپردازد ودر شرایطی که مراجعه کننده نیاز اساسی به دارو داشت , وی را به روانپزشک ارجاع دهد . دارو درمانی بهتر است زیر نظر روانپزشک و با دور پایین شروع شود و در کنار آن روان درمانی ادامه یابد تا بهترین نتیجه حاصل شود . باید در نظر داشت که درمانجو به هیچ عنوان نباید مصرف دارو های خود را قطع کند چراکه قطع ناگهانی دارو ها ممکن است عوارض بیشتری نسبت به عوارض جانبی دارو داشته باشد . گروه روانشناسی و مشاوره   Medobay persian به شما این امکان را می دهد تا هر نقطه ی جهان که هستید با مشاوران برتر کشور خود ارتباط برقرار کنید و تله های زندگی خود از جمله تله ی مقایسه را بشناسید و قدم به قدم گره های زندگی خود را باز کنید.

منابع :

جیمز باچر, جیل هولی, سوزان مینکا(2014). یحیی سید محمدی, آسیب شناسی روانی جلد دوم, تهران: ارسباران,2014.
ال اتینکسون ریتا و همکاران(1395) , محمد نقی براهنی,زمینه روانشناسی هیلگارد, -تهران:رشد,1395.